W przypadku regularnie spłacanego zobowiązania nie trzeba przejmować się regulacjami podatkowymi. Gorzej, gdy dług nie był spłacany i przedawnił się, bądź jego część została umorzona. W takiej sytuacji trzeba rozliczyć się z fiskusem, a jeśli nie, to on upomni się o swoje – wtedy może być już nieprzyjemnie. Jak rozliczyć pożyczki od osób prywatnych lub te pozabankowe?
Czy przedawnioną pożyczkę trzeba rozliczyć w PIT?
Odpowiedź brzmi – TAK. Nawet wtedy, gdy minie okres dziesięciu lat i dług przedawni się względem prywatnego pożyczkodawcy.
Brak rozliczenia może skutkować podjęciem działań przez Urząd Skarbowy. Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ sądy oraz organy podatkowe twierdzą, że z momentem przedawnienia długu staje się on przychodem dłużnika. To oznacza, że musi się podzielić uzyskanym przychodem – płacąc podatek.
Niestety nie jest to oczywiste dla zwykłych kredytobiorców, dlatego też często zdarza się, że z powodu braku uregulowań podatkowych względem umorzonych bądź przedawnionych zobowiązań fiskus domaga się uregulowania płatności podatkowych.
Kiedy dług zamienia się w dochód?
Jest to zależne od rodzaju zobowiązania – tak więc dług może zmienić się w przychód (w rozumieniu przepisów) w okresie od dwóch do dziesięciu lat. Zazwyczaj w takim okresie przedawniają się roszczenia o zapłatę. Po upływie terminu przedawnienia zobowiązanie nie wygasa, jednakże prawem dłużnika jest podniesienie zarzutu przedawnienia, co szczegółowo zostało przedstawione w artykule 117 kodeksu cywilnego:
§1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.
§2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
Zaś artykuł 120 kodeksu cywilnego konkretnie mówi o tym, kiedy rozpoczyna się bieg przedawnienia:
§1. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.
Istnieje wiele historii dłużników, którzy przekonali się o tym, że po okresie przedawnienia dług nie znika. Banki, firmy pożyczkowe, a nawet prywatni pożyczkodawcy, którzy nie potrafią odzyskać swoich należności, sprzedają wierzytelności firmom windykacyjnym, które to w ich imieniu podejmują próby odzyskania pieniędzy. Dłużnik ma wtedy wybór między dwoma opcjami:
1. Podnieść zarzut przedawnienia (gdy według przepisów jest to wierzytelność przeterminowana).
2. Spłacić zobowiązanie.
Ci, którzy nie są świadomi swoich praw – spłacą. Zaś Ci, którzy wiedzą o przedawnieniu, podniosą zarzut przedawnienia. Jeśli sąd uzna argumentację dłużnika, to może oddalić powództwo. Wtedy dłużnik może spać spokojnie, nie martwiąc się telefonami od firmy windykacyjnej...
W tym miejscu można by zakończyć sprawę – i wielu tak robi. Niestety (dla dłużników) po czasie otrzymują formularz PIT-8C, który dotyczy przychodów z innych źródeł, które w omawianym artykule dotyczą przedawnionej pożyczki pozabankowej, bądź prywatnej.
Czym jest PIT-8C?
Na początku zaznaczamy, że nie jest to zeznanie podatkowe, a formularz, na którym wykazuje się m.in. przychody z innych źródeł, takie jak przychód ze względu na umorzenie, czy przedawnienie zobowiązania finansowego – czyli korzyści majątkowe niezwiązane ze stosunkiem pracy, czy działalnością gospodarczą. Są to dochody, od których nie zostały pobrane zaliczki na rzecz podatku dochodowego, w związku z czym obowiązek odprowadzenia podatku należy do podatnika.
Fiskus ma 5 lat, aby skontrolować podatnika. Za brak regulacji podatkowych ze strony podatnika grożą surowe kary pieniężne.
Pożyczka od osób prywatnych w PIT
Jeśli uzyskałeś jakiekolwiek przychody z innych źródeł, bądź umorzono Twoją pożyczkę pozabankową, to najpóźniej 1 marca otrzymasz formularz PIT-8C. Formularz ten należy wypełnić i dołączyć do swojej deklaracji podatkowej (PIT-36 lub PIT-37).
Pamiętaj, by nie ignorować formularza, bo będą Ci grozić wysokie kary.
Pożyczki pozabankowe oraz pożyczki od osób prywatnych należy wykazać w zeznaniu PIT – wtedy, kiedy dług się przedawni. Wszystko dlatego, że po okresie przedawnienia staje się on przychodem pożyczkobiorcy.
Tekst: Krzysztof Pluta
Zapisz się do naszego newslettera!
Wyślemy Ci wiadomość tylko wtedy, gdy na rynku pojawi się PRAWDZIWA OKAZJA. Dzięki niej zaoszczędzisz bądź powiększysz swoje oszczędności. Warto!
